Wat zijn veel voorkomende klachten in de zwangerschap en wat kan ik eraan doen?
Op alfabetische volgorde.
Tijdens de zwangerschap zijn alle organen meer doorbloed, waaronder ook de geslachtsorganen. Hierdoor komt er meer vocht vrij in de klieren van de vagina wat kan zorgen voor toenemende afscheiding. Draag katoenen ondergoed en maak niet te vaak gebruik van inlegkruisjes. Indien de afscheiding niet meer helder of wit van kleur is of wanneer je last hebt van jeuk kan er sprake zijn van een vaginale schimmelinfectie. Deze kan goed behandeld worden, ook tijdens de zwangerschap. Mocht je bovengenoemde klachten hebben of twijfel je, dan is het verstandig om door de huisarts te laten controleren of er sprake is van een infectie.
De baarmoeder zit aan het bekken vast met een soort spieren. Door de groei van de baarmoeder of de indaling van het kindje in het bekken komen deze banden op spanning te staan. Dit kan een stekende of zeurende pijn richting de liezen veroorzaken, dat soms uitstraalt naar de onderrug. Neem bij bandenpijn een warme douche of leg een warme kruik op je buik. Door de warmte ontspannen de banden zich, wat de klachten kan verminderen. Sommige vrouwen hebben baat bij het dragen van een buikband.
Onder invloed van het zwangerschapshormoon progesteron zullen het kraakbeen en gewrichten in het bekken gaan verweken. De bekkengewrichten moeten wat soepeler worden om tijdens de bevalling voldoende ruimte te creëren voor de geboorte van je kindje. De twee helften van het bekken worden verbonden door het schaambot (symfyse) en het onderste deel van de wervelkolom (sacrum). Wanneer de verweking te sterk is kunnen de bekkendelen ten opzichte van elkaar verschuiven en moeten de spieren en banden rond het bekken extra hard werken om het bekken stabiel te houden. Dit kan een pijnlijk gevoel geven rond het schaambot en/of onderrug. Deze pijn kan uitstralen de heupen, billen en bovenbenen. Soms geven wij het advies om een afspraak te maken bij een bekkentherapeut (fysiotherapeut gespecialiseerd op het gebied van bekkenklachten). Vraag ons naar goede adressen hiervoor.
Tijdens de zwangerschap heb je meer kans op het krijgen van een blaasontsteking. Door een veranderde stand van de blaas en verslapping van de urinebuis kan er gemakkelijk wat urine in de blaas achterblijven. Dit is een goede voedingsbodem voor bacteriën. Blaasontsteking tijdens de zwangerschap is dan ook een veelvoorkomende kwaal, maar gelukkig wel goed te behandelen met antibiotica. In de zwangerschap zijn de klachten van een blaasontsteking vaak niet zo duidelijk als daarbuiten. Klachten die kunnen duiden op een blaasontsteking zijn een constant zeurend gevoel in de onderbuik, loze aandrang en/of het hebben van harde buiken. Indien je twijfelt of je een blaasontsteking hebt, is het verstandig om de urine na te laten kijken bij de huisarts. Een niet behandelde blaasontsteking kan namelijk erg vervelende complicaties veroorzaken.
Tijdens de zwangerschap kan een neusbloeding of tandvleesbloeding eerder optreden omdat de kleine haarvaatjes door het grote bloedvolume meer gestuwd zijn. Dit is niet altijd te voorkomen. Het kan bij veelvuldig bloeden van het tandvlees verstandig zijn om een mondhygiënist te raadplegen.
Bij het carpaal-tunnelsyndroom wordt een zenuw in de tunnel van de pols beklemd. Deze tunnel wordt gevormd door de botten van de pols en het vlies dat de botten samenhoudt. Tijdens de zwangerschap houden de meeste vrouwen meer vocht vast dan normaal. Vochtophoping in de pols veroorzaakt verschijnselen van zenuwbeklemming; pijn en tintelingen in de vingers, gevoelloosheid in de vingertoppen en krachtverlies in de hand. Soms kunnen de klachten verminderen door ’s nachts een spalk (skate-handschoen) om de pols te dragen.
Veel zwangeren hebben, met name tot de 24ste week van de zwangerschap, last van duizeligheid en soms zelfs flauwvallen. Vaak heeft dit te maken met het feit dat de bloeddruk tijdens dit deel van de zwangerschap plotseling kan dalen. Het snel overeind komen uit een liggende houding of lang staan in een warme ruimte kunnen leiden tot zo’n bloeddrukdaling. Zout zorgt ervoor dat de bloeddruk kortdurend iets verhoogd. Ben je bekend met duizeligheid of een lage bloeddruk, dan is het verstandig om te zorgen dat je altijd iets zouts bij je hebt, bijvoorbeeld drop. Wanneer je duizelig wordt kan een dropje ervoor zorgen dat je je direct wat beter voelt. Daarnaast is het goed om voldoende te drinken en op tijd te gaan zitten als je niet lekker wordt. Duizeligheid kan geen kwaad voor jezelf of voor je kindje.
Voor de meeste vrouwen is de zwangerschap een periode vol wisselende emoties. Het is normaal dat zowel vreugde als twijfels of angst worden gevoeld. Als de negatieve emoties overheersen is belangrijk dat je dat bespreekbaar maakt. Hiermee kan je altijd bij ons terecht.
Het kan gebeuren tijdens de zwangerschap dat je griep krijgt. Voor jezelf en de baby kan dit geen kwaad. Zorg ervoor je dat je goed blijft drinken en neem veel rust. Als je koorts hebt probeer deze dan te onderdrukken. Hiervoor mag je paracetamol innemen. Dit zorgt ervoor dat je temperatuur iets daalt. Neem bij aanhoudende koorts contact op met ons.
Tijdens de zwangerschap maakt je lichaam één tot twee liter extra bloed aan. Dit is nodig om de baarmoeder en het kindje van voldoende bloed te voorzien. Het betekent echter wel dat je hart wat harder zijn best moet doen om alles rond te pompen en daardoor soms ‘op hol kan slaan’. Dit kan geen kwaad. Zorg dat je even rustig gaat zitten, vaak trekt het gevoel binnen een paar minuten vanzelf weer weg. Bij langdurige klachten, of vaak terugkerende klachten is het verstandig een bezoek te brengen aan je huisarts.
Tijdens de zwangerschap kan je meer last hebben van hoofdpijn dan normaal. Eén duidelijke oorzaak is daar niet voor te geven. Wel kunnen de hormoonschommelingen die bestaan tijdens de zwangerschap hier invloed op hebben. Daarnaast heeft het lichaam meer vocht nodig en kan hoofdpijn wijzen op een tekort hieraan. Daarom is het belangrijk minimaal 1,5 liter per dag te drinken. Daarnaast zijn er vele andere oorzaken van hoofdpijn mogelijk, die ook los kunnen staan van de zwangerschap. Je mag zonder gevaar paracetamol nemen. Mocht je ineens intense voorhoofd-hoofdpijnklachten krijgen na de 24ste week van de zwangerschap, dan is het belangrijk altijd contact met ons op te nemen. We bekijken dan of het niet te maken heeft met je bloeddruk, een regelmatig voorkomende zwangerschapscomplicatie (pre-eclampsie).
Onder invloed van de zwangerschapshormonen zullen de bekkenbodemspieren wat slapper worden. Dit is nodig om tijdens de bevalling voldoende ruimte te creëren voor de geboorte van het kindje. Soms kan dat echter wel wat ongewenst urineverlies veroorzaken. Na de zwangerschap is het goed om de bekkenbodemspieren weer te gaan trainen. We zullen je hiervoor in het kraambed oefeningen op papier geven. (hier ook een link?!). De spieren zullen in het grootste deel van de gevallen weer zo stevig worden dat je na de bevalling geen last blijft houden van incontinentie. In een enkel geval kan lichte incontinentie na de bevalling blijven bestaan. In dat geval is het verstandig contact op te nemen met een bekkentherapeut. Zij kan oefeningen geven om specifieke spiergroepen te trainen en zo alsnog de blaas beter onder controle te krijgen. Mocht je tijdens de zwangerschap aanhoudend wat vocht verliezen is het goed om contact met ons op te nemen. We kunnen dan controleren of er geen sprake is van vruchtwaterverlies.
Tijdens de zwangerschap kunnen verschillende soorten jeuk ontstaan. Vaak is het alleen jeuk op de buik en borst, wat te maken heeft met het oprekken van de huid. Probeer dan niet te krabben en houdt de huid vet met crème of gebruik mentholgel of poeder om de jeuk wat te verminderen. Soms kan de jeuk ook op het hele lichaam aanwezig zijn, of specifiek op de handpalmen en voetzolen. Dit laatste kan een aanwijzing zijn dat de zwangerschapshormonen stuwing van de lever veroorzaken. Hierdoor komen bepaalde galstoffen in het bloed terecht wat de jeuk veroorzaakt. Mocht hier sprake van zijn dan is dit aan te tonen met bloedonderzoek. Mocht je jeukklachten hebben, dan is het goed dit altijd bij ons aan te geven. Wij kunnen dan bepalen of het noodzakelijk is om verder onderzoek te doen.
Een geregeld voorkomende klacht tijdens de zwangerschap is spierkramp in de kuit of voet. Wat de precieze oorzaak hiervan is is niet helemaal bekend. Mogelijk spelen de stofwisseling, magnesiumtekort en de afvoer van afvalstoffen uit de spieren een rol. Het helpt om de tenen goed in de richting van het lichaam te trekken terwijl het been gestrekt blijft. Heb je hier vaker last van, dan kan het helpen om Magnesium/Calcium drank of tabletten te gebruiken, welke te verkrijgen zijn bij de drogisterij.
Door het zwangerschapshormoon progesteron verslapt de spier tussen de slokdarm en de maag. Bovendien is de hoek tussen de maag en slokdarm minder scherp waardoor het maagzuur makkelijker in de slokdarm terecht kan komen. Aan het einde van de zwangerschap kan de druk van de baarmoeder tegen de maag ook zorgen voor brandend maagzuur. Vooral ’s avonds na het eten en ’s nachts als je in bed ligt kun je hier last van hebben. Adviezen die kunnen helpen bij brandend maagzuur zijn:
Mocht je ondanks bovenstaande adviezen toch last houden van brandend maagzuur, dan zijn er meerdere middelen bij de apotheek of drogisterij verkrijgbaar die tijdens de zwangerschap gebruikt kunnen worden.
Ongeveer 70% van alle zwangeren heeft in de eerste drie maanden van de zwangerschap last van misselijkheid. Ook braken, met name in de ochtend, is iets waar veel zwangeren last van hebben. De oorzaak hiervan is niet helemaal duidelijk, maar hormonen spelen hierin een grote rol. In de meeste gevallen worden de klachten dan ook minder tussen de 12e en 16e week van de zwangerschap, wanneer de hormoonschommelingen wat kleiner worden. Adviezen die kunnen helpen bij misselijkheid zijn:
Mocht je last hebben van extreme misselijkheid en moet je een aantal keer per dag braken neem dan altijd contact met ons op. Ook wanneer je na de 24ste week van de zwangerschap opnieuw klachten krijgt van misselijkheid en braken is het belangrijk contact met ons op te nemen.
Tijdens de zwangerschap werken je darmen over het algemeen wat trager dan daarbuiten onder invloed van hormonen. Hierdoor kun je klachten krijgen van obstipatie (verstopping). Probeer minimaal 1,5 liter per dag te drinken en vezelrijk te eten. Een glas lauw water en 2 kiwi’s op de lege maag doet wonderen. Ook gedroogde pruimen en gebroken lijnzaad (door de yoghurt) zijn goed voor de stoelgang. Daarnaast is het belangrijk om voldoende te bewegen.
Onrustige benen tijdens de zwangerschap is een veelvoorkomende kwaal. Vaak is dit gevoel ’s nachts aanwezig. Je kunt dan last hebben van tintelingen, kriebelen of een pijnlijk gevoel. In sommige gevallen kan het helpen om Magnesium/Calcium drank te gebruiken, deze zijn verkrijgbaar bij de drogisterij.
Tijdens de zwangerschap kunnen problemen ontstaan met slapen. Met name doorslapen kan lastig zijn. Je moet vaker uit bed om naar het toilet te gaan en het kindje kan ’s nachts soms juist erg actief zijn. Ook is het moeilijk om een goede houding te vinden of lig je wakker zonder enige reden. Als je wakker ligt omdat er vanalles door je hoofd maalt, schrijf dit dan op. Zo kun je soms de ‘zorgen’ van je afzetten. Neem voor je naar bed gaat een warme douche en een beker warme melk. Ook ontspannings- of ademhalingsoefeningen die je bij een zwangerschapscursus hebt geleerd kunnen helpen. Probeer overdag de gemiste uren in te halen en zorg dat je tussen de middag even gaat liggen, dit is met name in je zwangerschapsverlof goed om te doen.
Door de verhoogde doorbloeding zijn de slijmvliezen opgezwollen. Hierdoor komt snurken vaker voor. Ga op je zij liggen of gebruik een neusspray met fysiologisch zout waardoor de slijmvliezen minder gezwollen raken. Dit is verkrijgbaar bij de apotheek.
Striae of zwangerschapsstrepen worden veroorzaakt door het oprekken van de huid. Door de rek kunnen kleine littekentjes ontstaan (striae). Vaak zijn deze zichtbaar op de borsten, buik of heupen. In het begin hebben de strepen een roodblauwe kleur, maar na verloop van tijd worden ze minder zichtbaar. Ze zullen echter nooit helemaal verdwijnen. Helaas is striae niet te voorkomen. Wel is het soms prettig om de huid soepel te houden en in te smeren met bijvoorbeeld bodylotion/buikbalsem.
Door de hormonale verandering ontstaan klachten van vermoeidheid. De meeste vrouwen hebben hier in de eerste 12 weken van de zwangerschap en de laatste weken voor de bevalling het meeste last van. De groei en ontwikkeling van het kindje kost het lichaam veel energie. Het beste is om hier aan toe te geven en meer rust te nemen als dat mogelijk is. Mocht er sprake zijn van extreme vermoeidheid dan zullen we je ijzergehalte een keer extra laten bepalen. Het werkt uiteraard preventief als je al let op je voeding en meer ijzerrijk voedsel nuttigt. Bij een te laag ijzergehalte zullen we medicatie voorschrijven.
Veel zwangeren houden, met name in de laatste periode van de zwangerschap, vocht vast. Dit veroorzaakt dikke voeten en enkels en soms ook dikke handen. In het laatste geval kan het zo zijn dat de vingers wat gaan tintelen (zie ‘ Carpaal-tunnelsyndroom). Je houdt vaak ook meer vocht vast bij warmte en weinig beweging. Het is belangrijk minimaal 1,5 liter per dag te drinken. Hoe meer je drinkt, hoe meer vocht je lichaam daardoor uitscheidt (let op: te veel drinken is ook niet goed). Bepaalde groenten werken vochtafdrijvend; met name stengelgroenten (bijvoorbeeld bleekselderij, venkel, prei). Leg je benen wat hoger dan je heupen als je zit of ligt en probeer staan af te wisselen met zitten. Zonder bijkomende klachten als hoofdpijn, misselijkheid of pijn in de bovenbuik kan het vasthouden van vocht geen kwaad. Als hier wel sprake van is, is het belangrijk direct contact met ons op te nemen, zodat we je bloeddruk kunnen controleren.
Door een verhoogde aanmaak van hormonen worden meer pigmentcellen aangemaakt. Hierdoor worden zwangeren sneller bruin en worden sproeten en pigmentvlekken donkerder. Dit verdwijnt niet altijd na de zwangerschap. Vermijd daarom ook direct zonlicht op de huid en bescherm met name je gezicht met een hoed en/of parasol. Gebruik zonnebrand met een hoge beschermingsfactor. Ook zonnebankgebruik kan het ontstaan van een zwangerschapsmasker bevorderen.
Zwangerschap en bevallen zien wij als een natuurlijk proces. Wij willen je hierbij op een persoonlijke en deskundige manier begeleiden. Ons doel is dat jij en je partner aan het einde van deze periode met een trots en tevreden gevoel terugkijken op deze bijzondere tijd in je leven. Wij willen in de zorg zoveel mogelijk voldoen aan je wensen. Veiligheid voor moeder en kind staan hierbij voorop.
